Göçmen, sığınmacı, mülteci ne demek?
Göçmen: Göçün nedeninden bağımsız olarak yaşadığı ülkeden ayrılarak başka bir ülkeye giden kişilerdir.
Sığınmacı: Ülkelerinden zorunlu olarak ayrılmak durumunda kalan, uluslararası koruma arayan, mülteci statüsüne ilişkin yaptığı başvurunun sonucunu bekleyen resmi olarak mülteci olmamış kişileri ifade eder.
Mülteci: Zulüm gördüğü için ülkelerinden ayrılmak zorunda kalan ve bunun sonucu olarak da "uluslararası koruma" talebinde bulunarak mülteci statüsü alan kişilerdir.
Düzenli, düzensiz, legal, illegal göç nedir?
Düzenli, Legal Göç: Menşe ülkeden çıkışı ve ev sahibi ülkeye seyahati, transit geçişi ve girişi düzenleyen kanun ve yönetmeliklere uygun olarak yapılan göçler.
Düzensiz, İllegal Göç: Gönderen ve kabul eden ülkelerin düzenleyici kurallarının dışında gerçekleşen kaçak hareketliliklerdir. Bir ülkede yasadışı şekilde kalmak anlamına gelir. Yasal yollarla gelinse bile yasal çıkış süreleri içerisinde ülkeden çıkmayan kişileri de kapsar.
Ülkemizde sığınmacı ve göçmenler nasıl çalışma izni alıyor?
Bir göçmenin Türkiye’de çalışabilmesi için Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından çalışma izni verilmesi gerekiyor. Yabancı kişiye çalışma izni işveren tarafından alınabiliyor. Yani bir göçmenin kendisine çalışma izni alma hakkı yok. Kim işletmesinde bir göçmen çalıştırmak istiyorsa, kendi e-Devlet hesabı üzerinden işletmesi adına yabancı kişi için başvuru yapması gerekiyor.
Suriyeli göçmen ve sığınmacılar oy kullanabiliyor mu?
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan kişiler oy kullanamaz.
Türkiye’de ne kadar Suriyeli göçmen ve sığınmacı var ve ne kadarı TC vatandaşı?
Ülkemizde 3 milyon 639 bin 572 Suriyeli göçmen ve sığınmacı bulunmaktadır. Sadece 110 bin Suriye vatandaşı Türkiye vatandaşlığına geçmiştir.
Suriyeli sığınmacılar 5 yıl sonra TC vatandaşı mı olacak?
Türkiye’de bulunan Suriyeli vatandaşlar Geçici Koruma statüsündedir. Geçici koruma kapsamında olan kişilerin 5 yıl ikamet yoluyla Türk Vatandaşı olma hakları bulunmaz.
Göçmen ve mülteciler istediği üniversiteye sınavsız mı giriyor?
Türk vatandaşı olmayan öğrenciler uluslararası öğrenci konumundadır. Uluslararası öğrencilerin devlet üniversitesine girmesi için Yabancı Öğrenci Sınavına (YÖS) girmesi gerekmektedir. Vakıf üniversitesine girmek istediğinde ise üniversitenin belirttiği kriterlere göre üniversiteye girebilir.
Sığınmacılara hastanelerde ayrıcalık tanınıyor mu?
Hayır. TC vatandaşları ile aynı şartlar altında hizmet almaktadırlar.
Türkiye’deki sığınmacı ve göçmenlerin ülkelere göre dağılımı nedir?
%55 Suriye, %23,9 Irak, %7,3 İran, %6,8 Afganistan, %6 Azerbaycan, %5,7 Türkmenistan
Suriyeli sığınmacılara ayrıcalıklar tanınıyor mu?
Hayır. Devlet tarafından herhangi bir konuda ayrım ya da özel yardımlar yapılmamaktadır. Türkiye Cumhuriyeti devleti sosyal devlet anlayışından sığınmacılar da yararlanmaktadır. Birleşmiş Milletler Mülteciler yüksek komiserliği (BMYKK), Kızılay, AFAD, Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşma Vakıfları ve çeşitli sivil toplum kuruluşları kendi mevzuatları çerçevesince yardımlar yapmaktadır.
Sığınmacılar ayrıcalık yerine maalesef sosyal hayatın içinde negatif ayrımcılıklara maruz kalmakta (sigortasız ve az ücrete çalıştırma, kendi mesleklerini yapamama, normal bedelin çok üstünde ev ve iş yeri kirası ödemeye maruz bırakılma vb.), ülkelerindeki imkanları, yaşam koşullarını sürdürememektedirler.
Ülke içinde yerinden edilenler mülteci olabilir mi?
Kendi ülke sınırları içerisinde yer değiştirmek durumunda kalan insanlar mülteci statüsünde değillerdir. Çünkü kendi devletleri altında yaşamaya devam ederler.
Sığınmacıların mülteci olabilmeleri için ne yapmaları gerekir?
Mültecilik başvurusu yapan kişinin Türkiye’nin uyguladığı prosedür ile Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ve 1951 Cenevre Sözleşmesi altında uluslararası koruma için gerekli vasıfları taşıyıp taşımadığı değerlendirilir. Türkiye’deki uluslararası koruma sürecinden sorumlu olan kurum Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (GİGM) ’dür.
Sığınmacılar; İçişleri Bakanlığı’nın ve BMMYK’nın beraber yürüttüğü paralel süreç sebebiyle iltica başvurularını bu iki kuruma da yaparlar. Lakin toplu düzensiz göçmenlerde durumlar bazen askıya alınabilmektedir.
Sığınmacılar en çok hangi ülkelerde bulunuyor?
Türkiye (3 milyon 621 bin) , Pakistan (1,4 milyon), Uganda (1,13 milyon) Almanya (1,21 milyon), Kolombiya (1,8 milyon)
En çok kimler sığınmacı olarak başka ülkelere göç etmiştir?
Suriye'den (6,6 milyon), Venezuela'dan (3,6 milyon) Afganistan'dan (2,7 milyon) Güney Sudan’dan 2,3 milyon, Myanmar'dan (1 milyon)
Yabancılar sınır kapılarından hangi belgelerle giriş çıkış yapabilirler?
Yabancılar; sınır kapılarından pasaport ve pasaport yerine geçen bir belgeyle, belge kontrolünden geçtikten sonra giriş-çıkış işlemi yapabilirler. Ancak 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren vize, vize muafiyeti veya ikamet izin süresinin bitiminden itibaren en az 60 gün süreli pasaport veya pasaport yerine geçen belgesi olmayanların girişlerine izin verilmeyecektir.
“Türkiye’de Giriş Yasağı Kararı” kim tarafından alınır ve süresi kaç yıldır?
Giriş yasağı kararı, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü veya Valiliklerce alınmaktadır. Süresi en fazla 5 yıldır. Ancak kamu düzeni ve güvenliği açısından ciddi tehdit bulunması halinde bu süre Göç İdaresi tarafından en fazla 10 yıl daha arttırılabilir.
Hakkımda giriş yasağı kararı olup olmadığını nasıl öğrenebilirim?
Başvuru sırasında Konsolosluklarda veya sınır kapılarında haklarında giriş yasağı kararı olup olmadığı tebliğ edilir.
“Vatansız Kişi” kimdir? “Vatansız kişi kimlik belgesi” nasıl düzenlenir?
Vatansız kişiler; Türkiye’ye vatansız olarak gelen veya Türkiye’de iken vatandaşlık hakkını kaybeden kişilerdir. Bu kişiler, ülkede yasal olarak kalabilmek için valiliğe bizzat başvuru yapmakla yükümlüdür. Ancak ergin olmayan çocuklar adına anne babası başvuru yapabilecektir. Başvurusu kabul edilenlere, haklarında verilen karara kadar geçerli olmak üzere hiç bir harca tabi olmayan Müracaat Belgesi verilir, buna istinaden kullanılan yasal kalma izni, toplam ikamet izin süresi hesaplamasında dikkate alınmaz. Başvuru ve kayıt işlemleri tamamlandıktan sonra zorunlu nedenler hariç, en geç 15 gün içinde valilikte kişiyle mülakat yapılacaktır. Mülakatta, kişiden vatandaşı olduğu ülkeyle bağının kalmadığını kanıtlayan bilgi-belgeler istenebilecek ve kanıtların bizzat getirilemediği durumlarda ilgili ülkenin vatandaşlık mevzuatında, vatandaşlığın kaybıyla ilgili yer alan hükümler kanıt olarak kabul edilebilecektir. Bakanlıkça vatansız kişi olarak görülmesi uygun görülenlere, vatansız kişi kimlik belgesi düzenlenmektedir.
Başka bir ülke tarafından verilen “vatansız kişi kimlik belgesi”ne sahip yabancı, Türkiye’de ikamet izni başvurusu yapabilir mi?
Başka bir ülkenin vatansız kişi kimlik belgesini taşıyan yabancılar, Türkiye’de herhangi bir amaçla ikamet izni başvurusu yapabilir ve başvuruları genel hükümler çerçevesinde değerlendirilir.
Mülteci statüsü kime verilir?
Avrupa ülkelerinde meydana gelen olaylar nedeniyle; ırkı, dini, tabiiyeti belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya düşüncelerinden dolayı zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan veya yararlanmak istemeyen kişiye mülteci statüsü verilir.
Şartlı mülteci statüsü kimlere verilir ve ülkede kalmasına ne kadar izin verilir?
Avrupa ülkeleri dışında meydana gelen olaylar nedeniyle; ırkı, dini, tabiiyeti belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşüncelerinden dolayı zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin korumasından yararlanamayan veya yararlanmak istemeyen yabancıya, bu tür olaylar sonucu önceden yaşadığı ülkenin dışında bulunan, oraya dönmeyen veya söz konusu korku nedeniyle dönmek istemeyen vatansız kişiye statü belirleme işlemleri sonrasında şartlı mülteci statüsü verilir. Bu kişi üçüncü ülkeye yerleştirilene kadar Türkiye’de kalmasına izin verilir.
İkincil Koruma Statüsü kime verilir?
Mülteci veya şartlı mülteci olarak nitelendirilmeyen ancak menşe ülkesine veya ikamet ülkesine geri gönderildiği takdirde ölüm cezasına mahkum olacak veya ölüm cezası infaz edilecek, onur kırıcı ceza, işkence veya insanlık dışı muameleye maruz kalacak olup, uluslararası veya ülke genelindeki silahlı çatışma durumlarında ayrım gözetmeyen şiddet hareketleri nedeniyle şahsına yönelik ciddi tehditle karşılaşacak olması yüzünden menşe veya ikamet ülkesinin korumasından yararlanamayan, yararlanmak istemeyen vatansız kişilere tanınır.